Şiir Okumaya Hangi Kitaplardan Başlanmalı? – Bir Forum Sohbeti
Merhaba dostlar,
Geçen hafta bir arkadaş grubunda derin bir sohbete daldık. Konu, yıllardır aramızda dönüp duran o eski meseleye geldi: “Şiir okumaya nereden başlamalı?” Bunu soran, hiç şiir kitabı bitirmemiş, ama eskiden annesinin defterine gizlice yazdığı mısraları okumuş bir dostumuzdu. Gözlerinde hem merak hem de çekingen bir parıltı vardı. Bu sohbet bana, buradaki forumdaşlarla da paylaşmam gerektiğini düşündürdü. Çünkü şiir, sadece bir edebiyat türü değil; hayatın kendisini, anılarımızı ve duygularımızı farklı bir aynada görme biçimi.
Şimdi gelin, hem verilerle hem de yaşanmış hikâyelerle, şiire ilk adımda hangi kitapların iyi bir başlangıç noktası olabileceğini konuşalım.
---
Veriler Ne Diyor? Türkiye’de Şiire Başlama Tercihleri
2019 yılında yapılan TÜİK Kültür ve Sanat İstatistikleri raporuna göre, Türkiye’de edebiyat kitaplarının %14’ünü şiir kitapları oluşturuyor. İlginç olan şu ki, şiir okuma alışkanlığı genellikle lise yıllarında başlıyor, fakat çoğu kişi 25 yaşından sonra düzenli şiir okumayı bırakıyor. Bunun sebeplerinden biri, şiirin “zor” veya “soyut” olduğu algısı.
Kitabevlerinin satış verilerine baktığımızda, şiire başlamak isteyenlerin en çok tercih ettiği isimler arasında şunlar öne çıkıyor:
- Cemal Süreya – Sevda Sözleri
- Nazım Hikmet – 835 Satır
- Özdemir Asaf – Yalnızlık Paylaşılmaz
- Edip Cansever – Yerçekimli Karanfil
Bu liste tesadüf değil. Çünkü bu şairler hem yalın hem de derin dizelerle okuru içine çekebiliyor.
---
Erkeklerin ve Kadınların Şiirden Beklentileri
Psikoloji alanında yapılan bazı çalışmalar, cinsiyetler arası okuma motivasyonlarının farklılaştığını ortaya koyuyor. Erkekler genellikle pratik, net sonuçlar çıkarabilecekleri, kısa ve vurucu ifadelerden hoşlanıyor. Onlar için Özdemir Asaf’ın “Az sözle çok şey anlatma” tavrı cezbedici olabiliyor. Örneğin bir arkadaşım, mühendis olan Hakan, şöyle diyor:
> “Benim için şiir, cebime koyabileceğim bir aforizma gibi. Yolda yürürken hatırlayıp bir gülümseme bırakan bir şey…”
Kadın okurlar ise araştırmalara göre daha çok duygusal bağ kurma, topluluk hissi ve paylaşım odaklı bir yaklaşım benimsiyor. Nazım Hikmet’in insan sevgisini, Gülten Akın’ın kadın dayanışmasını anlatan dizeleri bu yüzden çok seviliyor. Bir başka arkadaşım, öğretmen olan Elif, bana şunları söylemişti:
> “Şiir, yalnız olmadığımı hissettiren bir ses gibi. Bazı mısralar var ki, sanki tam o an benim hislerimi yazmış…”
Bu farklılıklar, başlangıç kitabı seçerken kişisel eğilimlerimizi anlamanın ne kadar önemli olduğunu gösteriyor.
---
Hikâyelerle Şiire Başlangıç Önerileri
1. Cemal Süreya – Sevda Sözleri
İlk adımı atacak biri için adeta şiir dünyasının sıcak bir kapısı. Süreya’nın dili hem derin hem de samimi. Üniversitede oda arkadaşım Emre, hiç şiir okumazken bu kitapla başladı ve bana “Benim duygularımı dizelere döken biri varmış” dedi.
2. Nazım Hikmet – 835 Satır
Nazım, sadece aşkı değil, umut ve mücadeleyi de anlatır. Babam gençliğinde bu kitabı okuduğunda, “Beni hayata başka bir gözle bakmaya zorladı” derdi.
3. Gülten Akın – Beni Sorarsan
Özellikle kadın okurlar için güçlü bir başlangıç. Gülten Akın’ın şiirleri, kadın dayanışması ve duygusal derinlikle dolu. Bir forumdaşımızın paylaştığı gibi: “Her mısra bir annenin, bir kız kardeşin sesi gibi.”
4. Özdemir Asaf – Çiçek Senfonisi
Kısa, keskin ve düşündüren dizeler. Erkek okurların hızlıca bağ kurabileceği bir kitap.
5. Edip Cansever – Yerçekimli Karanfil
Biraz daha soyut, ama içine girildiğinde müthiş bir tat bırakan bir eser.
---
İlk Adımın Psikolojisi
Şiire başlamak biraz yeni bir şehirde ilk kez yürümek gibi. Başta yönünüzü bilmezsiniz, ama sokakların ritmi sizi içine çeker. Psikologların söylediğine göre, yeni bir alışkanlık kazanmak için küçük, erişilebilir hedefler koymak en iyisi. Yani “Her gün bir kitap bitireceğim” değil, “Her gün bir şiir okuyacağım” demek daha etkili.
Bir tanıdığım, her sabah kahvesini içerken bir şiir okuma alışkanlığı edindi. Başta Cemal Süreya ile başladı, sonra Gülten Akın’a geçti. Bir yıl sonunda kütüphanesinde 20’den fazla şiir kitabı vardı.
---
Sonuç: Şiir, Bize Ait Bir Yolculuk
Şiire başlamak için tek doğru yol yok. Kimi Cemal Süreya ile başlar, kimi Edip Cansever’in zor dizelerinde kendini bulur. Önemli olan, ilk adımı atmak ve o dünyanın kapısından içeri girmek.
Benim önerim, başlangıçta hem yalın hem de duygusal derinliği olan şairleri seçmek. Sonrasında ise yavaş yavaş daha karmaşık, daha yoğun eserlere yönelmek.
---
Peki Siz Ne Düşünüyorsunuz?
- Sizce şiire başlamak için en uygun kitap hangisi?
- Erkeklerin ve kadınların şiirden beklentilerindeki farkı siz de gözlemliyor musunuz?
- Şiire başlamanızı sağlayan ilk kitap veya şair kimdi?
Haydi forumdaşlar, bu konuda kendi hikâyelerinizi paylaşın. Belki de birinin şiir yolculuğu sizin önerinizle başlayacak.
Merhaba dostlar,
Geçen hafta bir arkadaş grubunda derin bir sohbete daldık. Konu, yıllardır aramızda dönüp duran o eski meseleye geldi: “Şiir okumaya nereden başlamalı?” Bunu soran, hiç şiir kitabı bitirmemiş, ama eskiden annesinin defterine gizlice yazdığı mısraları okumuş bir dostumuzdu. Gözlerinde hem merak hem de çekingen bir parıltı vardı. Bu sohbet bana, buradaki forumdaşlarla da paylaşmam gerektiğini düşündürdü. Çünkü şiir, sadece bir edebiyat türü değil; hayatın kendisini, anılarımızı ve duygularımızı farklı bir aynada görme biçimi.
Şimdi gelin, hem verilerle hem de yaşanmış hikâyelerle, şiire ilk adımda hangi kitapların iyi bir başlangıç noktası olabileceğini konuşalım.
---
Veriler Ne Diyor? Türkiye’de Şiire Başlama Tercihleri
2019 yılında yapılan TÜİK Kültür ve Sanat İstatistikleri raporuna göre, Türkiye’de edebiyat kitaplarının %14’ünü şiir kitapları oluşturuyor. İlginç olan şu ki, şiir okuma alışkanlığı genellikle lise yıllarında başlıyor, fakat çoğu kişi 25 yaşından sonra düzenli şiir okumayı bırakıyor. Bunun sebeplerinden biri, şiirin “zor” veya “soyut” olduğu algısı.
Kitabevlerinin satış verilerine baktığımızda, şiire başlamak isteyenlerin en çok tercih ettiği isimler arasında şunlar öne çıkıyor:
- Cemal Süreya – Sevda Sözleri
- Nazım Hikmet – 835 Satır
- Özdemir Asaf – Yalnızlık Paylaşılmaz
- Edip Cansever – Yerçekimli Karanfil
Bu liste tesadüf değil. Çünkü bu şairler hem yalın hem de derin dizelerle okuru içine çekebiliyor.
---
Erkeklerin ve Kadınların Şiirden Beklentileri
Psikoloji alanında yapılan bazı çalışmalar, cinsiyetler arası okuma motivasyonlarının farklılaştığını ortaya koyuyor. Erkekler genellikle pratik, net sonuçlar çıkarabilecekleri, kısa ve vurucu ifadelerden hoşlanıyor. Onlar için Özdemir Asaf’ın “Az sözle çok şey anlatma” tavrı cezbedici olabiliyor. Örneğin bir arkadaşım, mühendis olan Hakan, şöyle diyor:
> “Benim için şiir, cebime koyabileceğim bir aforizma gibi. Yolda yürürken hatırlayıp bir gülümseme bırakan bir şey…”
Kadın okurlar ise araştırmalara göre daha çok duygusal bağ kurma, topluluk hissi ve paylaşım odaklı bir yaklaşım benimsiyor. Nazım Hikmet’in insan sevgisini, Gülten Akın’ın kadın dayanışmasını anlatan dizeleri bu yüzden çok seviliyor. Bir başka arkadaşım, öğretmen olan Elif, bana şunları söylemişti:
> “Şiir, yalnız olmadığımı hissettiren bir ses gibi. Bazı mısralar var ki, sanki tam o an benim hislerimi yazmış…”
Bu farklılıklar, başlangıç kitabı seçerken kişisel eğilimlerimizi anlamanın ne kadar önemli olduğunu gösteriyor.
---
Hikâyelerle Şiire Başlangıç Önerileri
1. Cemal Süreya – Sevda Sözleriİlk adımı atacak biri için adeta şiir dünyasının sıcak bir kapısı. Süreya’nın dili hem derin hem de samimi. Üniversitede oda arkadaşım Emre, hiç şiir okumazken bu kitapla başladı ve bana “Benim duygularımı dizelere döken biri varmış” dedi.
2. Nazım Hikmet – 835 SatırNazım, sadece aşkı değil, umut ve mücadeleyi de anlatır. Babam gençliğinde bu kitabı okuduğunda, “Beni hayata başka bir gözle bakmaya zorladı” derdi.
3. Gülten Akın – Beni SorarsanÖzellikle kadın okurlar için güçlü bir başlangıç. Gülten Akın’ın şiirleri, kadın dayanışması ve duygusal derinlikle dolu. Bir forumdaşımızın paylaştığı gibi: “Her mısra bir annenin, bir kız kardeşin sesi gibi.”
4. Özdemir Asaf – Çiçek SenfonisiKısa, keskin ve düşündüren dizeler. Erkek okurların hızlıca bağ kurabileceği bir kitap.
5. Edip Cansever – Yerçekimli KaranfilBiraz daha soyut, ama içine girildiğinde müthiş bir tat bırakan bir eser.
---
İlk Adımın Psikolojisi
Şiire başlamak biraz yeni bir şehirde ilk kez yürümek gibi. Başta yönünüzü bilmezsiniz, ama sokakların ritmi sizi içine çeker. Psikologların söylediğine göre, yeni bir alışkanlık kazanmak için küçük, erişilebilir hedefler koymak en iyisi. Yani “Her gün bir kitap bitireceğim” değil, “Her gün bir şiir okuyacağım” demek daha etkili.
Bir tanıdığım, her sabah kahvesini içerken bir şiir okuma alışkanlığı edindi. Başta Cemal Süreya ile başladı, sonra Gülten Akın’a geçti. Bir yıl sonunda kütüphanesinde 20’den fazla şiir kitabı vardı.
---
Sonuç: Şiir, Bize Ait Bir Yolculuk
Şiire başlamak için tek doğru yol yok. Kimi Cemal Süreya ile başlar, kimi Edip Cansever’in zor dizelerinde kendini bulur. Önemli olan, ilk adımı atmak ve o dünyanın kapısından içeri girmek.
Benim önerim, başlangıçta hem yalın hem de duygusal derinliği olan şairleri seçmek. Sonrasında ise yavaş yavaş daha karmaşık, daha yoğun eserlere yönelmek.
---
Peki Siz Ne Düşünüyorsunuz?
- Sizce şiire başlamak için en uygun kitap hangisi?
- Erkeklerin ve kadınların şiirden beklentilerindeki farkı siz de gözlemliyor musunuz?
- Şiire başlamanızı sağlayan ilk kitap veya şair kimdi?
Haydi forumdaşlar, bu konuda kendi hikâyelerinizi paylaşın. Belki de birinin şiir yolculuğu sizin önerinizle başlayacak.